Trebević ponovo silazi u grad

Dugo godina nakon završetka građanskog rata, sam pomen na Trebevićku žičaru izazivao je kod Sarajlija setu, evocirao lepe uspmene i nostalgiju za nekim davnim, lepšim vremenima. Upravo zato i ne čudi dugogodišnji ogroman trud i rešenost svih stanovnika Sarajeva, bez obzira na nacionalnost, da gradu vrate jedan od njegovih najprepozantljivijih simbola, u potpunosti uništen tokom ratnih dejstava.

Priča o Trebevićkoj žičari počinje još davne 1956. godine, kada su krenule pripreme za izgradnju ove instalacije. Nakon godinu dana gradjevinskih radova i ispitivanja, 1959. bila je spremna za puštanje u rad. Stariji stanovnici i dan danas pamte opsadu početne stanice tih dana i ogromne redove, gde su ljudi strpljivo čekali i po dva sata ne bi li bili u prilici da se provozaju u tom čudu tehnike. Tih dana je žičara sa skromnim kapacitetom od 400 putnika po satu i skraćenim radnim vremenom uspela da preveze preko 10 hiljada putnika za tri dana. Svakodnevno je, sa svojih 50 kabina, saobraćala poznatom trasom, a put od 2100 metara do Trebevića trajao je 12 minuta.

Sama instalacija je skoro u potpunosti bila delo i ponos domaće privrede i znanja i u njenom projektovanju i gradnji učestvovale su vodeće jugoslovenske firme, poput “Impola” iz Slovenske Bistrice, “Termoelektro” Beograd, “Jelšingrad” Banjaluka, kao “Energoinvest” iz Sarajeva. Jedino je pogonski deo naručen iz čehoslovačke firme „Transeksport“. Po kategorizaciji spadala u red kabinskih žičara s kružnim tokom. Po konstrukciji je bila dvoužetna, tj. duž trase su se nalazila dva čelična užeta: jedno vučno, a drugo noseće.

Trebević, kao krajnja destinacija žičare, od davnina predstavlja omiljeno izletište Sarajlija i ova “Pluća Sarajeva”, kako ga često zovu, žičara povezuje sa naseljem Bistrik na desnoj obali Miljacke. NJegov povoljan geografski položaj, nadmorska visina, blaga klima I prirodne lepote, uticali su na to da se ovo izletište usadi u srca generacija Sarajlija i ljubitelja prirode. Sa sarajevskim mahalama, koje se penju uz njegove padine, predstavlja skoro neprimetni prelaz iz urbanog u prirodu. Uz sve to, poznat je i kao tačka sa najvećom koncentracijom kiseonika u regionu. Svakodnevno je na Trebević dolazilo na hiljade posetilaca da uživa u čistom vazduhu, dobroj hrani i muzici. Od Olimpijskih igara 1984. je još više dobio na popularnosti, izgrađen je i dodatni zabavni i rekreativni sadržaj, a i sama žičara je dobila nadimak “Tramvaj koji vodi na Olimpijsku planinu”.

Nažalost, ratna dejstva s početka 90-ih, dovela su prvo do obustavljanja rada žičare, a onda i do njenog potpunog uništenja. Međutim, ideja o rekonstrukciji i njenom ponovnom pokretanju nije napuštala stanovnike Sarajeva tokom svi posleratnih godina i 2016. je, napokon, došlo do konkretizacije dugogodišnjih obećanja i radovi na obnavljanju žičare su počeli. Uz svesrdnu pomoć Grada Sarajeva, Vlade BiH, donacija Evropske unije, kao I privatnih donatora, ovaj simbol Sarajeva od 6. aprila 2018. ponovo spaja Trebević I Sarajevo. Opremu za novu žičaru u potpunosti je donirao švajcarski grad Grehen, a Sarajevo je preuzelo obaveze oko same montaže, automatike, prevoza I građevinskih radova, dok je Evropska unija pomogla novčanom donacijom. Puštena je u rad na Dan oslobođenja Sarajeva, uz prisustvo 30 gradonačelnika i delegacija iz regiona i sveta, na svečanosti organizovanoj u čast otvaranja. Prve kabine su krenule uz stihove pesme “Trebević opet silazi u grad”, posebno komponovane za ovu svečanu priliku, a u izvođenju svih bivših pevača nekada izuzetno popularne sarajevske grupe Ambasadori: Zdravka Čolića, Ismete Krvavac, Jasne Gospić I Harija Varešanovića. Dva dana pre zvaničnog otvaranja pala je i prva prosidba, uz pomoć svih zaposlenih, koji su se potrudili da sve prođe u najboljem redu i po zamisli verenika.

Današnja Trebevićka žičara je nova, moderna instalacija, koja osim trase i sentimentalnog značaja, nema skoro ništa više zajedničkog sa onom starom. Trasom kruže 33 kabine, modernog izgleda i kapaciteta 10 putnika. Većina kabina je crne boje, jedna je u bojama bosanske zastave i 5 u bojama olimpijskih krugova, koji simboluzuju jedinstvo i multietničnost zemlje. Ukupni kapacitet je povećan na 1200 putnika na sat i oko 500000 godišnje, a put do Trebevića je skraćen sa 12 minuta na malo više od 7. Obnavljanjem rada žičare I sam Trebević, kao jedno od omiljenih izletišta , polako aili sigurno vraća nekadašnji sjaj i značaj koji je imao za sve stanovnike grada.